Nikt nie będzie polemizował z faktem, że pierwsze dni w przedszkolu są dla dziecka nie lada wyzwaniem. Często jednak pomija się obawy rodziców jakie im towarzyszą w związku z oddaniem swojej pociechy w „obce ręce” pań przedszkolanek. Co warto wiedzieć by zmierzyć się z trudem adaptacji i oswoić lęk przed nieznanym dotąd miejscem? Jakie wyzwania stoją na drodze nowej roli przedszkolaka? Czym jest dojrzałość przedszkolna?
Zapraszamy do lektury!
Wyzwania przedszkolaka
Punktem zwrotnym w życiu społecznym dziecka jest rozpoczęcie edukacji przedszkolnej. Dziecko dla którego do tej pory naturalnym środowiskiem była rodzina, zaczyna funkcjonować w nowym, nieznanym dotąd miejscu, które stawia przed nim nowe wyzwania. Do najważniejszych z nich należą:
- Orientacja w nowej przestrzeni (organizacja przedszkola, sali, zabawek)
- Konieczność kontaktu z obcymi osobami
- Modyfikacja dotychczasowego rytmu dnia
- Rozwijanie przynależności grupowej
Kiedy do przedszkola, czyli słów kilka o gotowości przedszkolnej
Decyzję o pójściu do przedszkola podejmują rodzice i zwykle mają taką możliwość już wtedy kiedy dziecko kończy 3 rok życia. Ważne jest żeby decyzja ta była przemyślana, gdyż swoją niepewność rodzice mogą zaszczepić w dziecku, dla którego brak poczucia bezpieczeństwa będzie dodatkowym obciążeniem na starcie. Jak rozpoznać czy nasze dziecko jest już gotowe na „przygodę” z przedszkolem i uchronić się przed pochopną decyzją? Warto zwrócić uwagę na elementy dojrzałości przedszkolnej, czyli umiejętności, które powinno mieć dziecko rozpoczynające wychowanie przedszkolne:
- Samodzielność i czynności samoobsługowe (spożywanie pokarmów, ubieranie się, trening czystości, mycie rąk)
- Umiejętność nawiązywania kontaktów z innymi osobami (w tym dorosłymi oraz dziećmi – komunikowanie swoich potrzeb, interakcja podczas zabawy)
- Zdolność regulacji emocji (szukanie pocieszenia i przytulanie w trudnych momentach, żartowanie)
Rady na start – co warto wiedzieć
- Buduj pozytywny przekaz dla dziecka na temat przedszkola. Nawet jeżeli decyzja jest przemyślana ale masz jakieś wątpliwości, postaraj się nie angażować w nie dziecka. Porozmawiaj o tym co Cię trapi z współmałżonkiem, partnerem, bardziej doświadczoną ciocią, panią przedszkolanką.
- Zapoznaj się z harmonogramem przedszkola. Staraj się przyprowadzać dziecko o stałej porze. Nawyki, budują poczucie bezpieczeństwa i pomagają odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Dziecko, które musi dołączyć do trwającej zabawy nie czuje się komfortowo i może stać się wycofane.
- Pomagaj ale nie wyręczaj. Przychodząc do przedszkola - pomóż dziecku rozebrać się, założyć zmienne obuwie, wychodząc- podobnie. Pamiętaj, że wiek przedszkolny jest związany z wzrostem samodzielności, który należy wspierać. Motywuj dziecko do próby zapięcia bucików i kibicuj gdy porządkuje swoje rzeczy. Wiara we własne siły to dobre wyposażenie na przyszłość.
- Zaangażuj ciocię w odprowadzanie dziecka do przedszkola. Pozostawienie dziecka w przedszkolu często budzi duży niepokój, a co za tym idzie, fontannę łez. Wtedy rozstanie jest trudne nie tylko dla dziecka ale i dla rodzica. Jeżeli jest to możliwe, zaangażuj kogoś z bliskich, aby odprowadził dziecko do przedszkola.
- Pamiętaj o tym by Twoje rozstanie z dzieckiem było krótkie. Daj buziaka, pomachaj ręką z uśmiechem, wyjdź. Nawet jeżeli dziecko płacze, staraj się wyjść w miarę szybko. Dziecko które zaangażuje rodzica w swój płacz i zdoła zatrzymać go na dłużej przy sobie, będzie utrwalało ten sposób pożegnania.
- Kiedy płacz trwa, nie zniechęcaj się do przedszkola. Nawet jeżeli płacz się powtarza, nie zabieraj dziecka z przedszkola. Okres adaptacji trwa od kilku do kilkunastu tygodni. Jeżeli coś Cię martwi, porozmawiaj z przedszkolanką lub psychologiem. Nie dawaj dziecku podstaw by myślało, że łzy w przedszkolu pozwolą uruchomić drogę ewakuacyjną do domu.
- Stopniowo zwiększaj ilość godzin pobytu dziecka w przedszkolu. Większość przedszkoli organizuje zajęcia adaptacyjne, podczas których dzieci mogą poznać nowe miejsce. Często zdarza się jednak, że z różnych względów dziecko nie może w nim uczestniczyć, lub po porostu rozpoczyna edukację przedszkolną już w trakcie roku. Warto wtedy rozpocząć pobyt dziecka od 2h i w raz z kolejnym tygodniem, rozszerzać stopniowo jego pobyt w placówce.
- „Przyjdę po Ciebie po….obiadku”. Pamiętaj, że dziecko w wieku przedszkolnym nie zna się na zegarku, a rytm jego dnia wyznaczają powtarzające się w nim czynności. Zapoznaj się z harmonogramem zajęć przedszkolnych i ustal z dzieckiem czynność wyznaczającą porę odbierania go z przedszkola.
- Spiesz się powoli. Często podjęcie decyzji o wychowaniu przedszkolnym związane jest z powrotem do pracy rodzica. Ważne by w natłoku nowych obowiązków znaleźć czas na spędzanie wspólnego czasu, co będzie namiastką wcześniejszych rytuałów. Pamiętaj by znaleźć czas dla dziecka po pracy. Rano zadbaj o to, by dziecko miało wystarczająco dużo czasu na wykonanie wszystkich potrzebnych czynności. Poranny pośpiech nie służy dobremu rozpoczęciu dnia.